Tijdens de eerste reis die ik alleen maakte ging ik naar Italië op vakantie. Ik verbleef in Rimini en had als tip gelezen om een dagtrip naar San Marino te maken. Een van de kleinste landen (het is een dwergstaat) ter wereld, volledig omringd door Italië. Met een busreis van een klein uurtje absoluut de moeite waard om eens te bezoeken leek me zo.
Ik had al wat blogs gelezen en foto’s gezien van San Marino, maar toch wist ik niet zo goed wat ik kon verwachten. Voor mij was het alleen reizen sowieso al nieuw en spannend, dus ik hoopte dat ik er echt geen spijt van zou krijgen. My God, wat is San Marino mooi! Het land ligt in de bergen waardoor je vanaf bepaalde punten bijna de hele staat kan zien. De stad bestaat uit vele mooie straatjes, romantische kronkel steegjes en op elke hoek valt wel iets te ontdekken.
In deze blog geef ik je een aantal tips die té leuk zijn om te doen als je een dagtrip naar San Marino gaat maken.
Een stukje informatie over San Marino…
San Marino is gesticht in het jaar 301 en heeft inmiddels zo’n 30.000 inwoners. Met een opervlakte van ruim 60 vierkante kilometer is San Marino het derde kleinste land van Europa (op Vaticaanstad en Monaco na) en het 13e kleinste land van de wereld.
Het land is een enclave en wordt volledig door Italië omringd. Het voelt voor mij ook een beetje alsof ik gewoon in Italië ben, want ze spreken Italiaans, je betaalt met de euro, heeft geen grenscontrole (ondanks dat ze geen onderdeel zijn van de EU) en je kan er heerlijke pasta eten. Daar kom ik zo nog even op terug natuurlijk!
Maar niets is minder waar. San Marino heeft sinds 1600 een eigen grondwet en is sinds 1815 door Europa erkend als een officieel, onafhankelijk land. Het is zelfs de oudste republiek van de hele wereld. Je kan je voorstellen dat de inwoners daar natuurlijk erg trots op zijn, haha!
Hoe kom je in San Marino?
Er zijn eigenlijk maar 2 manieren om eenvoudig in San Marino te komen. Dit is met de auto of met het openbaar vervoer.
Met de auto
Het eenvoudigst is om met de auto naar San Marino te rijden. Vanaf Utrecht is de afstand zo’n 1400 kilometer. De meeste mensen gaan voor een dagtrip vanuit Bologna of Rimini, dus als je met het vliegtuig gaat, kan je vanaf daar eenvoudig een auto huren.
Met de bus
Ik ging zelf met de bus vanuit Rimini. Mijn hotel zat daar vlakbij het treinstation en vanaf daar gaat er een bus die je in ca. 50 minuten naar San Marino rijdt, met enkele tussenstops. Voor een enkeltje betaal je ca. €6,- (oktober 2022).
Tip: Ik ben zelf al een aantal haltes eerder uitgestapt, in Borgo Maggiore, om vanuit daar het kabelbaantje naar boven te nemen! Aanrader. Wat een uitzicht!
Haal een paspoort stempel van San Marino
Het is wellicht niet iets waaraan je zou denken, maar doordat San Marino een eigen republiek is, kan je hier ook een stempel voor in je paspoort halen. Wil je deze hebben dan kan je naar het Tourism Office van de stad. Voor €5 krijg je dan een unieke stempel van San Marino in je paspoort! Hoe leuk!
San Marino bezienswaardigheden
San Marino Città
Voor alle prachtige bezienswaardigheden van San Marino, moet je in San Marino Stad zijn, de hoofdstad van de microstaat. Dit historische centrum staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Er zijn 12 musea, waarvan 5 openbaar en verschillende monumenten te bezoeken. Daarnaast is het gewoon heerlijk om te struinen door de mooie straatjes, te eten met een prachtig uitzicht en te wandelen langs de 3 torens.
De kabelbaan
Als je met de bus gaat is het leuk om een aantal haltes eerder al te stoppen. Tussen het lager gelegen Borgo maggiore en San Marino zit een kabelbaantje dat je binnen 2 minuten naar boven brengt. Super leuk om te doen. Het uitzicht kan je vanaf de stad ook wel zien, maar zeker als je voor de eerste keer gaat en je dit op de heenweg doet, is het adembenemende uitzicht echt even een verrassing. Prachtig.
De 3 torens
Wat ik zelf heel indrukwekkend vond om te zien en heel symbolisch is voor San Marino zijn de 3 torens die bovenop de Titano berg van maar liefst 749 meter hoog staan. De torens zijn vanaf Rimini al te zien. Deze torens, Guaita, Cesta en Montale, staan ook afgebeeld op de nationale vlag en ze staan voor onafhankelijkheid en vrijheid.
Om de eerste 2 torens te kunnen bezoeken betaal je €4,50 euro. Ik had wat korting omdat de tweede toren was gesloten vanwege renovatie. De moeite waard om te toen. In de eerste toren zit ook een museum. De toren heeft wel wat stijle trappen, dus als je wat slechter ter been bent, kan het wat lastig worden.
Tip: Ik heb overigens een dagticket gekocht à €8,- (met studentenkaart) waarmee ik de torens kon bezoeken, maar ook alle openbare musea. Voor de extra musea kan je losse tickets kopen.
Passo delle Streghe
Mijn favoriete stukje van San Marino is de Passo delle Streghe, oftewel: “Witches Path”, dat de eerste toren met de tweede verbindt. Je hebt hier echt een adembenemend uitzicht over de torens en de vallei.
Piazza della Libertà en het Palazzo Pubblico
Het belangrijkste plein van San Marino is het Piazza della Libertà, oftewel: het Vrijheidsplein. Hier vind je ook het 19e eeuwse Palazzo Pubblico, het stadhuis. Een mooie plek ook om tijdens de lunch ook even bij te komen en te genieten van een geweldig uitzicht.
Vroeger was dit plein een centrale watervoorziening voor de inwoners. Maar nu komen mensen er vooral om de vrijheid te vieren. Belangrijkste bezienswaardigheid is het Statua della Libertà, het Vrijheidsbeeld. De kroon van dit beeld verwijst naar de drie torens van San Marino.
Leuk feitje: Wist je trouwens dat het land elke vijf jaar een nieuw parlement kiest, maar dat er elke zes maanden twee nieuwe staatshoofden zijn?
Tip: Ga je in de zomer? Dan vindt er ieder half uur een wisseling van de wacht plaats bij de paleiswachten. Leuk om te zien.
Basilica di San Marino
Basilica di San Marino is de belangrijkste kerk van San Marino en vind je middenin het oude centrum. De kerk is gratis te bezoeken wanneer er geen kerkdiensten zijn.
Bezoek een museum in San Marino
Er zijn lekker veel musea te bezoeken in San Marino Stad. Zo heb je een aantal openbare musea die van alles laten zien over de geschiedenis, kunst en archeologie, maar er zijn ook een aantal curieuzere musea te vinden. Voor ieder wat wils dus. Met de ticket waar ik eerder over vertelde kan je alle openbare musea bezoeken.
Museo di Stato is zeker een aanrader! Hier vind je allerlei archeologische vondsten van de stad zoals muntstukken, schilderijen en andere voorwerpen. Hier ga je van de steentijd, langs de Romeinen tot de Egyptische invloeden welke San Marino heeft gekend.
Museo Vampiri e Licantropi is iets waar je van moet houden. Ik had gelezen dat er een aantal “bijzondere” musea zouden zijn, zoals het martelmuseum, een museum met curieuze voorwerpen en het vampieren museum, dus ik dacht.. ik ga er eentje doen! Ik vond het voor de afwisseling wel grappig om een keer te zien en het heeft verder weinig historische lading. Omdat het zo’n ding is in San Marino is het leuk om het gedaan te hebben.
Andere musea die je nog kan bezoeken zijn bijvoorbeeld Museo del Francobollo e della Moneta (hier kan je ook je paspoort stempel halen), Galleria Nazionale, Pinacoteca di San Francesco en Palazzo Pubblico.
Leuke hotspots in San Marino
Ristorante Spingarda
Een koffie met cannoli en een práchtig uitzicht. Dat is wat ik wilde na een stevige wandeling langs de drie torens. En dat kan heel goed bij Ristorante Spingarda. met een panorama uitzicht op de halve staat kan je hier even heerlijk bijkomen.
La taverna Osteria
Ik had op het internet over Restaurant Righi gelezen. Het restaurant in San Marino met een ster. Helaas was het restaurant voor onbepaalde tijd gesloten en heb ik een heerlijke tagliatelle con ragù in de Osteria van het restaurant gegeten. Met lekker veel Parmezaanse kaas, haha! En uiteraard een heerlijk uitzicht, want je zit midden op Piazza della libertà.
La Terrazza
Nog zo’n parel met een heerlijk uitzicht. Ik wilde hier eigenlijk heel graag dineren in de avond, maar dat is helaas niet meer gelukt. Dit staat nog wel op mijn to-eat list bij een volgend bezoek!
Belastingvrij shoppen in San Marino
In San Marino ligt de belasting gemiddeld al iets lager dan in Italië, maar er zijn ook een eental winkels waar je belastingvrij kunt shoppen. Dat klinkt heel aanlokkelijk, maar ik moet eerlijk zeggen dat de stad niet echt de plek is om nou lekker te shoppen.
Er zijn wat toeristische winkeltjes en nep wapenwinkels, maar daar maak je mij niet heel gelukkig mee. Er was wel een kerstwinkel, dus daar ben ik uiteraard wel even binnen gelopen. Buiten de oude stad heb je wel wat grotere winkelcentra en outlets, waar je terecht kunt voor de luxere (kleding)merken. Ik ben daar zelf niet geweest. Vond ik voor een dagje net te veel gedoe.
Hoeveel tijd heb je nodig voor een bezoek aan San Marino?
Ik heb er zelf een dagtrip van gemaakt. Je kunt de meeste bezienswaardigheden ook echt wel in een dag bekijken. Al had ik er wel een lekker tempo in. Het is zeker ook lekker om er te overnachten en in de avond wat langer te blijven als het wat rustiger wordt. Ik was er zelf tijdens de herfstvakantie, dus viel het mee met de drukte. Ik kan me voorstellen dat het in de zomermaanden een stuk drukker is.
Hier kan je mijn San Marino tips vinden: